Prawda a prawada II... (Białoruski)

ანდჟეი ტენჩარ პოზნანი, 1991.08.03

სიმართლე და სიმართლე

„მიწიერ სინამდვილეში“ ობიექტური სიმართლის რაოდენობა - „ადამიანისთვის“ მცირეა. ნამდვილად ობიექტირი სიმართლეა - ღმერთის არსებობის ფაქტი.

„ღმერთზე“ ლექსის და პროზის სახელწოდებით „ხანდაზმული პლატონი“ შინაარსიდან გამომდინარე შეიძლება ვთქვათ, რომ ღმერთი არსებობს ადამიანისგან დამოუკიდებლად - ანუ ღმერთი შეიძლება არსებობდეს ადამიანის გარეშე...

ობიექტიურ სიმართლეს წარმოადგენს ალბათ ღმერთის ფიქრის უნარი - აზროვნების პროცესების - ან გააზრების (ღმერთის) აუცილებლობა. ობიექტურ და ამავდროულად სუბიექტურ სიმართლეს ღმერთის ჭრილშიადასტურებენ ასეთი თვისებები, როგორცაა: - მაგ. აზრის ტრანსფორმირების და პროექციის უნარი სურათებში და წარმოსახვით ცნებებში, „მოთავსება“ ცნობიერებაში, ანუ იქ, სადაც „მიწიერ რეალობას“ აქვს ადგილი. მსგავსად ამ კატეგორიაში შეიძლება განთავსდეს სიწითლის ფსიქიკური აფინირება

ომები, გენოციდი, ქირურგიული ოპერაციები, ქალის ფიზიოლოგია... .

ბიბლია ხშირად გვეუბნება, რომ რაღაც მოგვწონს...

ხელოვნებით გამოწვეული განცდების ფართო გამა არის წარმოდგენილი მაგ.: აღთქმის კიდობანში - ეს სილამაზეა, ხელოვნება, მაგრამ ხელობაც - კიდობნის დეტალების შესრულების ტექნოლოგია.

„ფარაონი და მონა“ -ში წერია: „ღმერთის ინტელექტუალური შესაძლებლობების სიდიდეზე, მის ინტელექტუალურ პოტენციალზე, რომელიც გამოიხატება ადამიანთა რაოდენობაში, მეცნიერების და ხელოვნების მიღწევაში და ამ ყველაფრის დაკავშირებაში“...

მანამდე ვწერდი ძირითადად ხელოვნების შესახებ. მაგრამ ხომ არსებობს სხვა დარგებიც: მათემატიკა, ფიზიკა, ტექნიკა, რომლებიც დაკავშირებულია ხელოვნებასთან - მაგ. ქიმია. ზუსტი დარგები მათემატიკის გამოყენებით „ფიზიკის მოვლენებს“ გადმოგვცემენ ფორმულებით - მათემატიკური კანონზომიერებების მეშვეობით, რომელიც განმეორებადია. - თუ დავიწყებთ „ფიზიკის ცივ სფეროებიდან“, მაგ. სითბოს დებაის ფორმულა - და მივაღწევთ ვარვსკლავებს და კვაზრებს ასევე „პლანკის მუდმივას“ ზომიდან, ხსნადის კოეფიციენტისგან (HgS) დაწყებული - კოსმოსურ მანძილებით (მილიარდი სინათლის წელი) დამთავრებული - ხომ არ არსებოს უმცირესი ან უდიდესი რიცხვი, ვინაიდან დაღლამდეც შეგვიძლია გავზარდოთ ან შევამციროთ მოცემული რიცხვი.

საინტერესო მეცნიერებაა ქიმია, სადაც ნივთიერების თვისებები დაკავშირებულია მაგ. ნივთიერებების კავშირების ფერების კლასიკური ანალიზის შესაბამისად, მაგ. რკინის როდანიდი Fe(SCN)3, გოგირდის ციანიდი Fe+3 თუნუქის სულფიდი, ბისმუტის სტიბიუმი (ფერები) და ეს ყველაფერი მოთავსებულია მათემატიკურ ფორმულებში (ატომის აგებულების მათემატიკური მოდელი, ინტეგრალური ჩანაწერები ქიმიური რეაქციების, მყარი სხეულის სტერეოსკოპია და აგებულება - თვისებები).

- კომპიუტერების დახმარებით იქმნება „ატომის ბირთვის მოვლენების მათემატიკური მოდელები“ კოსმოსური ფრენების ტრაექტორიები: მაგ. უპილოტო „პიონერ“ და პილოტით მაგ. ამსტრონგი მთვარეზე.

- „მეცნიერებისა და ხელოვნების მიღწევები და მათი კავშირები“ –

კლასიკური მეცნიერება, რომელიც ეყრდნობა „აღიარებას“ არის მედიცინა.

კლასიკური მედიცინა - სიმპტომური მკურნალობაა, ასე თუ ისე აპარატურის, კომპიუტერების (ტომოგრაფი, ექო-კარგიოგრაი) გამოყენებით. ყველაფერს ამას აღწევს ადამიანის ცნობიერება. საბოლოოდ ღმერთი ქმნის გაცნობიერების მდგომარეობას, რომელიც ადასტურებს არის თუ არა არსებული მდგმომარება სწორი, (სამედიცინო) ხელოვნების შესაბამისი. - მაგრამ სულ ეს არაა - მაგ. ფსიქიატრიაში ვლინდება ე.წ. გვერდითი რეაქციები, სასწაულებიც კი.

სიმართლე არის ასევე სამართალის დარგში. თუ 2 ან 3 მოწმის ჩვენებები ემთხვევა ცხოვრებაში მომხდარ ფაქტებს, ვიძახით, რომ სიმართლეს იძახიან.

გააზრების ანალისზე დაყრდნობილი სამეცნიერო კონვენციები ცნობიერებაში მიეკუთვნებიან „მიწიერი ცხოვრების“ კატეგორიას. ეს ეგრევე არ მომხდარა - მინ. 6 მლნ. წლის წინ, ზომის, რაოდენობის, მრავალფეროვნების, ჩახლართულობის გამო ეს არაა აშკარა ყველასთვის ან უმრავლესობისათვის.

შეიძლება შევამჩნიოთ, რომ „მიწიერი ცხოვრება“ არის წინასწარ დაგეგმილი ღმერთის მიერ და ალბათ აქ, მიწაზე არის ყველაფერი 100% აპრიორი. ამას ადასტურებს ყოვლისშემძლის მიდგომა.

ანუ სიმართლის ცნებას ასე დავახასიათებდი:

არსებობს სიმართლე ობიექტური და სუბიექტური;

ობიექტურია ის, რომელიოც ეხება ღმერთს და მის თვისებებს - ნაწილობრივ;

რომელიც ნაწილობრივ ეხება ღმერთს და „მიწიერ რეალობას“ - ანუ მიწიერ ცხოვრებას და მეცნიერულ კონვენციებს, რომელიც ღმერთთან შეიქმნა - ეს სუბიეტური სიმართლეა, ასევე დაყრდნობილი: ვარაუდი - წესი: თუ ადგილი აქვს ამას და ამას - მოხდება ეს და ეს. - მეცნიერების, ხელოვნების, ტექნიკის ყველა დარგს აქვს „თავისი“ საიდუმლო - წინასწარ მომზადებული ღმერთის მიერ ან ღმერთთან - რომლითაც ხელმძღვანელობს.

თუ ადამიანი არ იტანჯება (ხანგრძლივად), მაგ. როგორც წმიდა ავგუსტინი რომელიც გაოცებული იყო ღვთის ქმნილებით.

შეიძლება ასევე ავღნიშნოთ, რომ არ არის ცნობილი, ყოველთვის არსებობდა ღმერთი და პროცესები: აზროვნება, უდიდესი ან ღვთის ცნობიერება, თუ მათაც ჰქონდათ დასაწყისი...

მართალია ალბათ ემანუელ კანტის აზრი, რომ „ხდება განვითარება“

ანდჟეი იუზეფ იან ტენჩარ